DORSZ

Dorsz (Gadus morhua) – drapieżna ryba morska należącą do rodziny dorszowatych. Charakteryzuje się dużą głową z mięsistym wąsikiem na brodzie. Ciało jego jest wydłużone, w przekroju owalne, w części ogonowej nieco ścieśnione bocznie. Dorsze atlantyckie osiągają maksymalnie długość 170 cm, natomiast bałtyckie 130 cm. Zasiedla wody północnej części Oceanu Atlantyckiego oraz morza północnej Europy. W południowym Bałtyku bytują dwa stada dorsza. Mniejsze stado „zachodnie” występuje w Basenie Arkońskim i w rejonie Cieśnin Duńskich. Granica zasięgu tego stada przebiega w okolicach Bornholmu, gdzie styka się ona z zachodnią granicą występowania stada „wschodniego”. W pierwszym okresie życia dorsz odżywia się głównie skorupiakami. Dorosłe osobniki odżywiają się głównie rybami śledziowatymi. Dorsz obok śledzia i szprota należy do ryb najliczniej poławianych i mających istotne znaczenie w polskiej gospodarce rybackiej. Wymiar ochronny dorsza wynosi 35 cm. Chude mięso dorsza wykorzystywane jest głównie w postaci świeżej lub mrożonej do smażenia oraz gotowania.

Długość: przeciętnie do 70, max 130 cm
• Waga: 96 kg
• Szczyt połowów: jesień i wiosna, temp. wody 0°C ‐ 15°C
• Narzędzia połowu:
• sieci skrzelowe, sieci oplątujące, sieci trójscienne, prześwit oczka min. 110 mm
• włoki, niewody duńskie i podobne narzędzia połowowe, prześwit oczka min. 105 mm
• pułapki
• Łowiska: ICES 22‐32, zazwyczaj do 200 m, max 600 m głębokości
• Występowanie: 83°N ‐ 35°N, 95°W ‐ 86°E
• Okres ochronny:
a) podobszarach 22–24 Morza Bałtyckiego od 15 lutego do dnia 31 marca
b) podobszarach 25–32 Morza Bałtyckiego od 1 lipca do dnia 31 sierpnia
• w przypadku przyłowu podlega obowiązkowi wyładunku
• Wymiar ochronny: 35 cm
• Wiek: 25 lat
• Mięso: białe, soczyste, delikatne, o łagodnym słodkawym smaku, mało ościste
• Doskonałe źródło jodu
• Niska zawartość kwasów z rodziny omega‐3
• Podczas obróbki nie należy pozbawiać dorsza skór, która łączy płatki mięsa ze sobą i ułatwia smażenie czy gotowanie
• W Polsce połowy dorsza i zarządzenia go dotyczące są głównym problemem rybołówstwa i ważnym tematem politycznym

ŁOSOŚ

Łosoś (Salmo salar) – drapieżna ryba dwuśrodowiskowa (anadromiczna). Występuje w wodach u wybrzeży północnego Atlantyku, w Europie od Portugalii i dalej na północ do Skandynawii, Murmańska i Morza Białego. Najdalej na wschód dochodzi do rzeki Peczory. W ciepłych latach pojawia się w wodach u wybrzeży Ameryki Północnej, od Nowego Jorku do Zatoki Hudsona. Łosoś na tarło wchodzi do rzek. Po tarle łososie przebywają w rzekach od 1 roku do 3 lata następnie spływają do morza, gdzie bytują najczęściej 3 lata. W morzu łosoś intensywnie żeruje i osiąga długość do 1,5 m i masę do ok. 40 kg. Odżywia się głównie śledziem i szprotem oraz skorupiakami. Wymiar ochronny łososia w Bałtyku wynosi 60 cm. Tłuste mięso łososia charakteryzuje się wysokimi walorami smakowymi i dużą wartością odżywczą (źródło kwasów z rodziny n-3). Wykorzystywane jest w postaci surowej do przygotowywania takich potraw jak carpaccio lub tatar a także do smażenia, gotowania, wędzenia.

• Długość: do 150 cm
• Waga: 46,8 kg
• Szczyt połowów: zima (styczeń – luty), temp. wody 2°C – 9°C
• Narzędzia połowu:
• sieci skrzelowe, sieci oplątujące, sieci trójscienne, prześwit oczka min. 157 mm
• sznury haczykowe
• pułapki
• Łowiska: ICES 22‐32, wody przybrzeżne, zazwyczaj do 23 m głębokości, max 210 m
• Występowanie: 72°N ‐ 37°N, 77°W ‐ 61°E
• Okres ochronny: w pasie wód o szerokości 4 Mm od brzegu od 15 września do 15 listopada, w przypadku przyłowu podlega obowiązkowi wyładunku
• Wymiar ochronny: 60 cm
• Wiek: 13 lat
• Mięso: ścisłe, tłuste, soczyste, pomarańczowo-różowe, wyrazisty smak, małoościste
• Łososia można podawać pieczonego, smażonego, grillowanego czy wędzonego
• Można go wykorzystać do farszu czy przerobić na pasztet
• Łosoś jest doskonałym dodatkiem do kanapek czy sałatek
• Bogate źródło witamin B6, B12 i fosforu
• Duża zawartość kwasów omega‐3 (w tym EPA i DHA)
• Bogate źródło białka

ŚLEDŹ

Śledź (Clupea harengus) – pelagiczna ryba morska posiadająca wysmukłe, mocno ścieśnione w płaszczyznach bocznych ciało. Osiąga średnią długość ciała 20-30 cm, maksymalnie do 50 cm. Śledź zasiedla wody mórz półkuli północnej od wybrzeży atlantyckich Ameryki Północnej, przez Grenlandię, Islandię, Wyspy Brytyjskie, Morze Północne, Morze Norweskie, Ocean Lodowaty Północny oraz Bałtyk. Odżywia się planktonem zwierzęcym, drobnymi mięczakami oraz drobnymi rybami bytującymi w otwartej toni. Śledź to jeden z najważniejszych komercyjne gatunków ryb pelagicznych w Morzu Bałtyckim. W polskich obszarach morskich (POM) poławia się śledzie zaliczane do trzech odrębnych grup. Pierwsza z nich odbywa tarło wiosną w wodach Zatoki Pomorskiej i Gdańskiej. Druga odbywa tarło jesienią wzdłuż wybrzeża od Rozewia na zachód. Trzecia grupa to śledzie łowione w POM odbywające jednak tarło u wybrzeży Szwecji. Tłuste mięso śledzia wykorzystywane jest głównie świeże, mrożone, solone bądź do produkcji szerokiej gamy przetworów.

• Długość całkowita: max 45 cm, zazwyczaj do 30 cm
• Waga: 1,1 kg
• Szczyt połowów: marzec – maj, temp. wody 1°C – 18°C
• Narzędzia połowu:
• sieci skrzelowe, sieci oplątujące, sieci trójscienne, prześwit oczka min. 32 mm
• włoki, niewody duńskie i podobne narzędzia połowowe prześwit oczka min. 32 mm
• Łowiska: ICES 22-32, zazwyczaj do 200 m głębokości
• Występowanie: 80°N – 33°N, 79°W – 70°E
• Okres ochronny: brak, w przypadku przyłowu podlega obowiązkowi wyładunku
• Wymiar ochronny: brak
• Wiek: 25 lat
• Mięso: miękkie, tłuste, wyrazisty smak, dość ościste
• Bogate źródło witamin D, B12 oraz kwasów omega-3.
• Śledź bałtycki jest mniejszą wersją śledzia oceanicznego, a przy tym jest mniej tłusty
• Doskonale smakuje z patelni, ale też wędzony jako:
• piklingi – śledzie wędzone w całości w gorącym dymie, kipery – oczyszczone i wędzone na zimno.
• Bogata paleta podania jako przekąska
• Bardzo dobrze komponuje się z przyprawami korzennymi

SZPROT

Szprot (Sprattus sprattus) – pelagiczna ryba morska, której ciało jest swym kształtem zbliżone do śledzia. Linia brzucha od pokryw skrzelowych do nasady płetwy odbytowej tworzy ostry kil. Osiąga średnią długość 10-14 cm, rzadko powyżej. Szprot zasiedla europejskie wody morskie od wybrzeży Skandynawii i Zatoki Botnickiej na północy do Morza Śródziemnego i Morza Czarnego na południu. Szprot jest rybą planktonożerną. Tworzy lokalne stada. Mięso szprota wykorzystywane jest głównie do wędzenia, produkcji konserw oraz na paszę.

• Długość całkowita: max 16 cm, zazwyczaj 12 cm
• Waga: ok. 30 g
• Szczyt połowów: marzec ‐ kwiecień
• Narzędzia połowu:
• sieci skrzelowe, sieci oplątujące, sieci trójscienne, prześwit oczka min. 32 mm
• włoki, niewody duńskie i podobne narzędzia połowowe, prześwit oczka min. 16 mm
• Łowiska: ICES 22‐32, do 150 m głębokości
• Występowanie: 66°N ‐ 30°N, 11°W ‐ 42°E
• Okres ochronny: brak, w przypadku przyłowu podlega obowiązkowi wyładunku
• Wymiar ochronny: brak
• Wiek: 6 lat
• Mięso: ścisłe, soczyste, o dość wyrazistym smaku
• Dobre źródło witamin i składników mineralnych, w tym wapnia
• Przypomina młodego śledzia, cechą odróżniającą jest szorstka krawędź brzucha
• W postaci wędzonej stanowi idealną przekąskę lub dodatek do sałatek i dań głównych
• Zawartość tłuszczu w 100 g ryby surowej ‐ 12,0 g

FLĄDRA

Flądra popularna nazwa handlowa obejmująca zazwyczaj dwa gatunki ryb płaskich: stornię oraz gładzicę.

Stornia (Platichthys flesus) – ryba morska posiadająca charakterystyczny dla płastug kształt ciała (ścieśniony bocznie asymetrycznie). Oczy leżą zazwyczaj po prawej stronie głowy, niekiedy jednak znaczny procent osobników posiada oczy na lewej stronie ciała. Stornia osiąga średnią długość ciała 20-30 cm, maksymalnie 50 cm długości. Występuje w Morzu Azowskim, Czarnym, Śródziemnym, wzdłuż oceanicznych brzegów Europy w przybrzeżnych wodach morskich, w zatokach i zalewach przymorskich, a także w ujściach większych rzek. Stornia odżywia się zoobentosem. Wymiar ochronny storni w Bałtyku wynosi 23 cm. Stornia stanowi istotny gatunek dla polskiej gospodarki rybackiej. Mięso storni wykorzystywane jest głównie do smażenia oraz wędzenia.

Gładzica (Pleuronectes platessa) – ryba morska posiadająca ciało o kształcie typowym dla płastug. Jej oczy położone są po prawej stronie głowy. Jej ciało dorasta średnio do 60-70 cm, maksymalnie do 90-100 cm długości. W Bałtyku osiąga długość do 50 cm. Gładzica bytuje u wybrzeży europejskich – od Morza Barentsa (w Morzu Białym rzadkie), po zachodnią część Morza Śródziemnego oraz Adriatyk. Występuje również u wybrzeży Islandii i Wysp Owczych, a niekiedy dociera nawet do wybrzeży południowej Grenlandii. Pokarm gładzicy stanowią zwierzęta denne, głównie małże. Wymiar ochronny gładzicy w Bałtyku wynosi 25 cm. Mięso gładzicy, nieco delikatniejsze od storni, wykorzystywane jest głównie do smażenia i wędzenia.

• Długość: max 60 cm, zazwyczaj do 30 cm
• Waga: 2,9 kg
• Szczyt połowów: temp. wody 5°C ‐ 25°C
• Narzędzia połowu:
• sieci skrzelowe, sieci oplątujące, sieci trójscienne, prześwit oczka min. 110 mm
• włoki, niewody duńskie i podobne narzędzia połowowe, prześwit oczka min. 105 mm
• Łowiska: ICES 22‐32, do głębokości 100 m
• Występowanie: 72°N ‐ 30°N, 32°W ‐ 45°E
• Okres ochronny:
• ICES 26 – 28 i 29 na południe od 59° 30′ N od 15 lutego do 15 maja
• ICES 32 od 15 lutego do 31 maja
• Wymiar ochronny: brak
• Wiek: do 15 lat
• Mięso: białe, soczyste, o łagodnym smaku, średnio ościste, bardzo delikatne.
• Najbardziej smakuje smażona w głębokim tłuszczu.
• Dzięki jędrnemu mięsu idealnie nadaje się do wędzenia.
• Nie wymaga długiej obróbki termicznej.

TURBOT

Turbot, skarp (Scophthalmus maximus) – ryba morska, jedna z najcenniejszych ryb płaskich. Posiada niemal owalne ciało ścieśnione bocznie asymetrycznie z oczami po lewej stronie głowy. Osiąga długość do 70-80 cm, wyjątkowo do 1 m. W Bałtyku osiąga długość do 55 cm. Bytuje u wybrzeży Europy, od Norwegii do Morza Śródziemnego i Morza Czarnego a także u wybrzeży zachodniej Afryki do Maroka. Występuje również w Bałtyku po Zatokę Botnicką. Pojedyncze osobniki poławiane są u wybrzeży Islandii. Turbot jest rybą drapieżną. Dorosłe osobniki odżywiają się głównie drobnymi rybami bytującymi przy dnie oraz mięczakami i skorupiakami. Wymiar ochronny turbota w Bałtyku wynosi 30 cm a okres ochronny trwa od 1.06 do 31.07. Mięso turbota jest bardzo delikatne, tłuste o korzystnym dla człowieka profilu kwasów tłuszczowych. Wykorzystywane jest do smażenia, gotowania oraz wędzenia.

• Długość: max 100 cm, zazwyczaj do 50 cm
• Masa: 25 kg
• Szczyt połowów: od połowy wrześnie do połowy czerwca
• Narzędzia połowu:
• sieci skrzelowe, sieci oplątujące, sieci trójscienne, prześwit oczka min. 110 mm
• włoki, niewody duńskie i podobne narzędzia połowowe, prześwit oczek min. 105 mm
• Łowiska: ICES 24-27, 20-70 m głębokości
• Występowanie: 70°N – 30°N, 23°W – 36°E
• Okres ochronny: ICES 25-26 i 28 na południe od 56° 50′ N od 1 czerwca do 31 lipca*
• Wymiar ochronny: 30 cm
• Wiek: 25 lat
• Mięso: białe, jędrne i soczyste
• Świetnie komponuje się z owocami morza
• Można zaserwować w ziołach czy też pieczonego
• Jedna z najbardziej cenionych ryb w Europie

TROĆ

Troć (Salmo trutta) – drapieżna ryba dwuśrodowiskowa (anadromiczna) o kształcie ciała zbliżonym do ciała łososia. Na tarło wchodzi do rzek ale z reguły nie tak wysoko jak łosoś. Po tarle młodociane osobniki troci przebywają w rzekach od 2 do 5 lat. Następnie spływają do morza, gdzie przebywają od 1 roku do 4 lat. Troć, w odróżnieniu od łososia, podczas ciągu na tarło żeruje. Ciało troci dorasta do długości ok. 70 cm i osiąga masę do 5 kg. Maksymalna długość troci może wynosić ponad 1 m, a masa od 8 do 15 kg. Występuje w morskich wodach przybrzeżnych całej Europy wraz z rzekami, od północnej części Półwyspu Iberyjskiego do Morza Białego. Najdalej na zachodzie występuje w wodach u południowych wybrzeży Irlandii. Rozród troci odbywa się w rzekach. Troć po wylęgu przebywa w rzekach od 1 roku do 7 lat a następnie spływa do morza. Po pobycie w morzu, trwającym od 1 roku do 4 lat, troć wraca na tarło do rzeki. Może się trzeć kilka razy w życiu. Występuje w wodach przybrzeżnych całej Europy wraz z rzekami, od północnej części Półwyspu Iberyjskiego do Morza Białego. Najdalej na zachodzie występuje w wodach u południowych wybrzeży Irlandii. Okres ochronny troci w 4 milowym pasie wód przybrzeżnych polskich Obszarów Morskich (POM) trwa dla połowów gospodarczych od 15.09 do 15.11 a dla połowów rekreacyjnych o 15 dni dłużej do końca listopada. Wymiar ochronny troci w Bałtyku wynosi 50 cm. Tłuste mięso troci w niczym nie ustępuje mięsu łososi i oprócz walorów smakowych także charakteryzuje się dużą wartością odżywczą (źródło kwasów z rodziny n-3). Wykorzystywane jest w postaci surowej do przygotowywania takich potraw jak carpaccio lub tatar a także do smażenia, gotowania, wędzenia.

• Długość całkowita: max 140 cm, średnio 72 cm
• Waga: 50 kg
• Szczyt połowów: luty-sierpień, temp. wody 18°C – 24°C
• Narzędzia połowu:
• sieci skrzelowe, sieci oplątujące, sieci trójscienne, prześwit oczka min. 140 mm
• sznury haczykowe
• Łowiska: ICES 22-32, wody przybrzeżne do 28 m głębokości
• Występowanie: 71°N – 34°N, 25°W – 57°E
• Okres ochronny: w pasie wód o szerokości 4 Mm od brzegu od 15 września do 15 listopada
• Wymiar ochronny: 40 cm – ICES 22-25 i 29-32
• 50 cm – ICES 26-28
• Wiek: do 38 lat
• Mięso kolor różowy/łososiowy bardzo delikatne, o wybornym smaku
• Zawiera dużo tłuszczu i nie ma prawie zupełnie ości
• Bogate źródło witamin B6, B12 i fosforu
• Pod względem jakości i wartości odżywczej nie ustępuje łososiowi
• Łuski troci usuwa się przy pomocy golenia, gdyż są twarde i mocno osadzone w skórze.
• Bywa spożywana w stanie świeżym, mrożonym i wędzonym.

SANDACZ

Sandacz (Stizostedion lucioperca) – drapieżna ryba słodkowodna. Zasiedla głównie dolny bieg rzek, słonawe zatoki morskie oraz stosunkowo płytkie i rozległe jeziora. Charakteryzuje się wrzecionowatym, wydłużonym ciałem, lekko ścieśnionym z boków. Osiąga średnio od 70 do 85 cm długości, maksymalnie 130 cm, a masę od 8 do 12 kg i więcej. Bytuje w zlewisku Morza Bałtyckiego, Morza Czarnego, Kaspijskiego i Jeziora Aralskiego. Zachodnia granica naturalnego zasięgu sandacza w Europie sięga do Łaby. Sandacz został wsiedlony do wód Renu, Rodanu i wód południowo-wschodniej części Wielkiej Brytanii. Pod koniec pierwszego roku życia zaczyna się odżywiać rybami, głównie stynkami, uklejami, drobnymi okoniami, jazgarzami. Odgrywa istotną rolę w polskiej gospodarce rybackiej. Wymiar ochronny sandacza w Bałtyku wynosi 45 cm. Delikatne i smaczne mięso sandacza posiada dużą wartość odżywczą, wykorzystywane jest głównie do smażenia oraz gotowania.

• Długość całkowita: max 100 cm, przeważnie około 50 cm
• Waga: 20 kg
• Szczyt połowów: temp. wody 6°C – 22°C
• Narzędzia połowu: sieci skrzelowe, sieci oplątujące, sieci trójścienne, prześwit oczka min. 110 mm
• Łowiska: do 30 m głębokości
• Występowanie: 67°N – 36°N, 1°W – 75°E
• Wymiar ochronny: 45 cm
• Okres ochronny:
• na obszarze wód na zachód od południka 16°40’00” długości geograficznej wschodniej od 25 marca do dnia 10 maja
• na obszarze wód pomiędzy południkami 16°40’00” a 19°21’00” długości geograficznej wschodniej od 10 kwietnia do dnia 31 maja,
• na obszarze wód na wschód od południka 19°21’00” długości geograficznej wschodniej od 20 kwietnia do dnia 10 czerwca;
• Wiek: do 17 lat
• Zawartość tłuszczu w 100g ryby surowej – 0,5 g

OKOŃ

Okoń (Perca fluviatilis) – ryba słodkowodna o ciele bardzo silnie wygrzbieconym w przedniej części, ścieśnionym w płaszczyznach bocznych na całej długości i owalne w przekroju. Osiąga średnią długość całkowitą ciała ok. 20 cm i masę 150-200 g. Największe osobniki osiągają długość 50 cm i masę 4 kg. Okoń występuje od Pirenejów przez Europę i Syberię do Kołymy. Został zaaklimatyzowany w wodach Australii, Nowej Zelandii i dorzeczu Amura. Okoń bytuje w różnych typach wód, jeziorach, rzekach a także w wodach słonawych. Narybek okonia odżywia się planktonem i bentosem a starsze osobniki małymi rybami. Okoń pozyskiwany jest do celów komercyjnych. W ostatnich latach obserwuje się istotny wzrost znaczenia gospodarczego okonia. Wymiar ochronny okonia w Bałtyku wynosi 17 cm. Pomimo że okonie zalicza się do ryb chudych, ich mięso jest pożądane na rynku ze względu na swe walory smakowe oraz źródło łatwo przyswajalnego białka i tłuszczu bogatego w kwasy tłuszczowe z rodziny n-3 i n-6. Mięso okonia wykorzystywane jest do smażenia, gotowania, wędzenia.

• Długość całkowita: max 60 cm, zazwyczaj do 25 cm
• Waga: 4,8 kg
• Szczyt połowów: temp. połowów 10°C – 22°C
• Narzędzia połowu: sieci skrzelowe, sieci oplątujące, sieci trójscienne, prześwit oczka min. 60 mm
• Łowiska: wody przybrzeżne Bałtyku do 30 m głębokości
• Występowanie: 74°N – 38°N, 91°W – 168°E
• Okres ochronny: brak
• Wymiar ochronny: 17 cm
• Wiek: 22 lata
• Mięso białe, smaczne i zwięzłe, zaliczane do najsmaczniejszych
• Mała zawartość tłuszczu <1% • Bogate źródło witaminy B12 i fosforu • Niewiele ości międzymięśniowych i tylko w przedniej części tuszy • Nadaje się do smażenia, gotowania i pieczenia • Im większy okoń tym smaczniejszy, te >1 kg są doskonałe pieczone i smażone
• Ma mocno osadzoną łuskę, najłatwiej ją usunąć zaraz po złowieniu ryby, albo po kilkusekundowym sparzeniu we wrzątku